مسیر اخذ استاندارد و فواید آن برای تولیدکنندگان
استاندارد، به مجموعهای از معیارهای تایید شده و شناختهشده در یک صنعت یا حوزه خاص گفته میشود که برای تضمین کیفیت، ایمنی، کارایی و اصالت یک محصول طراحی شدهاند. دریافت نماد استاندارد برای محصولات، نه تنها گواهی بر رعایت این معیارهاست، بلکه باعث ایجاد اطمینان در مصرفکنندگان و تسهیل در فرآیندهای تجاری میشود. در این مقاله، به بررسی فواید دریافت نشان استاندارد، انواع استانداردها، و مراحل لازم برای اخذ این نشان خواهیم پرداخت.
نماد استاندارد چیست و چرا دریافت آن اهمیت دارد؟
نماد استاندارد، به عنوان یک علامت تأییدکننده، از سوی سازمانهای استاندارد ملی یا بینالمللی به محصولاتی اعطا میشود که تمامی معیارهای کیفیت، ایمنی و کارایی را مطابق با قوانین و مقررات موجود رعایت کردهاند. به طور کلی، استانداردها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: استانداردهای ملی و استانداردهای بینالمللی.
فواید دریافت نشان استاندارد:
- افزایش کیفیت: دریافت نماد استاندارد به معنای آن است که محصول تولیدشده از نظر کیفیت مورد تأیید سازمانهای استاندارد قرار گرفته و تحت نظارتهای دقیق کیفی قرار دارد. این امر باعث میشود که مصرفکنندگان به راحتی به کیفیت محصول اطمینان داشته باشند. از این رو، شرکتهای تولیدی با دریافت استاندارد، قادر خواهند بود کیفیت محصول خود را به مشتریان خود تضمین کنند.
- ایمنی بیشتر: استانداردهای ایمنی، برای محصولات مختلف، از جمله تجهیزات الکترونیکی، خودروها و لوازم خانگی، به طور دقیق تعریف شدهاند. رعایت این استانداردها باعث میشود که محصولات ایمنتر و کمخطرتر باشند. به عنوان مثال، وجود نماد استاندارد بر روی یک محصول به این معناست که آن محصول مطابق با قوانین ایمنی معتبر تولید شده و از نظر خطرات فیزیکی و شیمیایی مورد تایید قرار گرفته است.
- کاهش هزینهها: شاید شما هم تجربه کردهاید که محصولاتی با کیفیت پایین خریداری کردهاید و مجبور به تعویض آنها شدهاید. این امر میتواند برای مصرفکنندگان هزینهبر باشد. از طرفی، برای تولیدکنندگان، هزینههای تعمیرات و خدمات پس از فروش نیز افزایش مییابد. با وجود نماد استاندارد، کیفیت محصولات تضمین میشود و احتمال خرابی و نیاز به تعویض آنها به حداقل میرسد.
- افزایش قابلیت صادرات: استانداردهای بینالمللی برای محصولات تولیدی در کشورهایی نظیر اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا و سایر بازارهای جهانی الزامی است. برای صادرات محصولات به این کشورها، لازم است که محصول شما دارای نشان استاندارد باشد. در واقع، داشتن این نماد، فرآیند صادرات را تسهیل کرده و شما را از رقابت با برندهای معتبر جهانی بینیاز میکند.
مراحل اخذ استاندارد برای تولیدکنندگان
برای اخذ نماد استاندارد و استانداردسازی محصول، شرکتها و تولیدکنندگان باید مراحل مختلفی را طی کنند. این مراحل معمولاً شامل مراحل زیر هستند:
- پروانه بهرهبرداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت): اولین گام برای دریافت استاندارد، داشتن پروانه بهرهبرداری از وزارت صمت است. این پروانه نشاندهنده آن است که محصول تولیدی در یک کارخانه مشخص در داخل کشور ساخته میشود. این پروانه بعد از تکمیل ساخت محل تولید و نصب ماشینآلات مورد نیاز به تولیدکننده اعطا میشود. بنابراین، پیش از اقدام برای دریافت این پروانه، باید تولید محصول آغاز شده باشد.
- ثبت درخواست استاندارد: پس از دریافت پروانه بهرهبرداری، تولیدکننده باید درخواست خود را برای دریافت نشان استاندارد به سازمان ملی استاندارد ارسال کند. این درخواست باید به سازمان ملی استاندارد ایران، که در کرج واقع است، ارسال شود. برای این کار، تولیدکننده باید فرمهای اداری مربوطه را تکمیل و در سامانه سازمان بارگذاری کند.
- آمادهسازی الزامات استاندارد: پس از ثبت درخواست، تولیدکننده باید الزامات استاندارد را بر اساس دستورالعملهای سازمان ملی استاندارد آماده کند. این الزامات شامل معیارهایی مانند کیفیت مواد اولیه، فرایند تولید، کنترل کیفیت و ایمنی محصولات است. در این مرحله، نیاز به ایجاد یک آزمایشگاه در واحد تولیدی به منظور انجام آزمایشات لازم بر اساس دستورالعملهای سازمان احساس میشود.
- بازدید کارشناسان سازمان ملی استاندارد: پس از آمادهسازی الزامات، کارشناسان سازمان ملی استاندارد به واحد تولیدی مراجعه کرده و شرایط کارگاه، تجهیزات و فرآیندهای تولیدی را مورد ارزیابی قرار میدهند. پس از بررسیهای لازم، کارشناسان گزارشی از وضعیت تولید ارسال کرده و سازمان ملی استاندارد نظر نهایی خود را اعلام میکند.
- آزمایش نمونه محصول: در این مرحله، تولیدکننده باید نمونهای از محصول تولیدی را برای آزمایشهای تخصصی به سازمان ملی استاندارد ارسال کند. مهم است که بستهبندی و لیبل محصول مطابق با الزامات سازمان باشد. بنابراین، نوع بستهبندی و اطلاعات درج شده روی برچسب باید دقیقاً مطابق با استانداردهای ملی و بینالمللی باشد.
- استخدام مسئول فنی: یکی دیگر از الزامات مهم برای دریافت نماد استاندارد، استخدام یک مسئول فنی است. این فرد باید مدرک مرتبط با رشته شیمی یا سایر رشتههای فنی مربوطه را داشته باشد و مسئولیت نظارت بر فرایندهای تولیدی و کنترل کیفیت محصول را بر عهده گیرد.
مشاوره و راهنمایی در مراحل اخذ استاندارد
یکی از چالشهای عمدهای که تولیدکنندگان در فرآیند دریافت استاندارد با آن روبهرو هستند، پیچیدگیهای مرتبط با آمادهسازی الزامات استاندارد و ایجاد آزمایشگاههای لازم است. در این راستا، عضویت در اتحادیهها و سازمانهای تخصصی، مانند اتحادیه ژل آتشزا، میتواند کمک بزرگی باشد. این اتحادیهها خدمات مشاورهای به تولیدکنندگان ارائه میدهند و آنها را در فرآیندهای مختلف از جمله آمادهسازی مدارک، انتخاب تجهیزات آزمایشگاهی و اخذ گواهی استاندارد یاری میکنند.
دریافت نماد استاندارد برای محصولات، علاوه بر اینکه به تولیدکنندگان کمک میکند کیفیت محصولات خود را تضمین کنند، به ایجاد اعتماد و اطمینان در مصرفکنندگان و بازارهای جهانی میانجامد. مراحل اخذ این نشان، اگرچه پیچیده و زمانبر است، اما با توجه به مزایای آن برای تولیدکنندگان از جمله کاهش هزینهها، افزایش صادرات و بهبود کیفیت، کاملاً ارزشمند و ضروری است. تولیدکنندگان میتوانند با دریافت مشاورههای مناسب و همکاری با سازمانهای مرتبط، این فرآیند را به بهترین نحو انجام دهند.